تخمین زده می‌شود که بازار جهانی فروش اکریلیک اسید در سال 2020 به 13.21 میلیارد دلار برسد. زنجیره تولید و استفاده از این ماده دارای طیف بسیار گسترده‌ای از شرکت‌ها و کارخانجات است. بیشتر تولید کنندگان این ماده، فروش را از طریق کانال‌های منطقه‌ای انجام می‌دهند. با این‌حال بیشتر خرید اسید اکریلیک در مناطق خاورمیانه و آسیا مرکزی از کانال تولیدکنندگان اروپایی صورت می‌گیرد.
بیشترین خرید این ماده از سوی واحدهای صنعتی تولیدکننده لوازم بهداشتی مانند پوشک و نواربهداشتی رخ می‌دهد. علت این امر قابلیت جذب بالای آب توسط این ماده است که در این محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرد. با در نظر گرفتن این نوع مصرف و مصارف گسترده دیگر از این ماده، چین دارای بزرگترین بازار خرید این ماده در جهان محسوب می‌شود.
قیمت این ماده دارای یک فرآیند همگام‌سازی با قیمت پروپیلن است. به عبارتی دیگر با افزایش قیمت پروپیلن، دست شرکت‌های تولیدکننده برای افزایش قیمت اسید اکریلیک باز است. همچنین افزایش قیمت محصولاتی که در تولید آن از مشتقات این ماده استفاده می‌شود (مانند رنگ‌ها، پوشش‌دهنده‌ها و محصولات مراقبت شخصی و موارد دیگر) منجر به افزایش قیمت آن خواهد شد.
فرایند تولید اکریلیک اسید
این ماده توسط اکسیداسیون فاز بخار پروپیلن تولید می گردد. این فرایند شامل دو راکتور است که اولین راکتور پروپیلن را به آکرولین تبدیل می کند و دومین راکتور آکرولین را به محصول مورد نظر تبدیل می نماید. در ادامه به مراحل تولید دقیقتر این ماده بیشتر می پردازیم:
مرحله واکنش
پروپیلن با بخار و هوا مخلوط می شود و به یک سیستم اکسیداسیون دو مرحله ای منتقل می گردد. در مرحله اول پروپیلن به آکرولین اکسید و در مرحله دوم آکرولین به اکریلیک اسید اکسید می شود. هر دو مرحله در راکتورهای لوله ای بستر ثابت رخ خواهند داد. گرمای آزاد شده توسط این واکنش ها گرمازا است و برای تولید بخار مورد استفاده قرار می گیرد. خروجی سیستم نیز به برج خنک کننده فرستاده می شود تا اسید اکریلیک در آب جذب شود. بخشی از گاز باقی مانده که از بالای برج خنک کننده به دست می آید به مرحله اول مجددا ارسال می گردد. محلول آبی به دست آمده نیز جهت بهبود خواص به واحدهای پایین دستی ارسال می شود.
بهبود خواص محصول
محلول به دست امده از مرحله پیشین به مرحله استخراج فرستاده می شود. در این مرحله اسید اکریلیک با کمک حلال و توسط استخراج مایع-مایع جداسازی می گردد. بخش بالای استخراج کننده که شامل acrylic acid است به یک ستون بازیافت کننده حلال فرستاده می شود تا یک جریان دو فازی تشکیل شود. این جریان دو فازی جدا سازی می گردد و فاز آلی آن که شامل حلال است به مرحله استخراج بازگردانده می شود. فاز آبی نیز با رافینیت (ماده خالص سازی شده از استخراج) مخلوط می گردد و به برج اسپریتر فرستاده می شود تا مقدار حلال از دست رفته به حداقل برسد.
در نهایت از پایین از ستون بازیافت حلال، جریانی را به ستون اکریلیک اسید خام تزریق می نمایند و در نهایت محصول تغلیظ یافته از پایین ستون خارج می گردد. جریان بالای ستون نیز معمولا حاوی اسید استیک و ناخالصی های سبک است که به ستون بازیابی منتقل می گردد.
مرحله خالص سازی
در این مرحله محصول تغلیظ یافته از ستون اکریلیک اسید خام به ستون محصول ارسال می گردد. از بالای ستون شاهد خروج گرید استری این محصول خواهیم بود. خروجی ستون از پایین به دیمرایزر فرستاده می شود تا ناخالصی های دیمری که در طول فرایند تولید گشته است به محصول مورد نظر تبدیل شود. محصول خروجی در نهایت از پایین به برج استریپر انتقال داده می شود و اجزای سنگین جداسازی می گردد و محصول به صورت خالص به دست می آید.
فرایند کلی تولید این ماده به صورت زیر می باشد:
تولید اکریلیک اسید
ذخیره سازی و نگه داری
acrylic acid را می توان در ظروفی از جنس فولاد ضد زنگ و یا تانکر های آلومینیومی و درام هایی از جنس پلی اتیلن حمل و ذخیره سازی نمود.
محصول فوق به گرما و نور خورشید حساس می باشد و باید در جای خشک و خنک و به دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شود.
این ماده می تواند پلیمریزه شود.
این فرایند پلیمریزاسیون می تواند توسط نور آغاز گردد و یا با اکسید کننده های قوی نظیر هیدروژن پراکسید و اسید نیتریک به صورت انفجاری پدیدار گردد.
برای حمل و نقل آن باید به این نکته توجه نمود که این ماده جز مواد خطرناک، خوردنده و مخرب محیط زیست می باشد و در نگهداری از آن نکات ایمنی را رعایت نمود.
باید از ذخیره سازی این ماده در دماهای بالا تر از 40 درجه ی سانتی گراد به طور جد خودداری نمود.
خطرات اکریلیک اسید
از خطرات اکریلیک اسید سوختگی، خوردگی، خارش و سوزش پوست، چشم و مجاری تنفسی است. ریختن این ماده در چشم می‌تواند منجر به آسیب جدی به چشم شود که عموما این آسیب ها برگشت ناپذیر است. قرارگیری در معرض این ماده موجب ایجاد سرفه، خس خس، تنگی نفس، سردرد، حالت تهوع و استفراغ می‌شود. ارتباط مستقیم مقدار کمی از آن با پوست موجب سوختگی و ایجاد جوش در آینده در آن موضع می‌شود. قورت دادن این مایع منجر به سوختگی دهان، حلق، معده، اسهال، پایین آمدن فشار خون، خفگی و حتی مرگ می‌شود.